Czym różni się kwota netto od brutto?

Kwota brutto to pełna wartość wynagrodzenia pracownika lub ceny produktu lub usługi, zawierająca wszystkie obowiązkowe składniki, takie jak podatki i składki na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne i emerytalne. W przypadku zatrudnienia jest to kwota zapisana w umowie (np. o pracę, zlecenie), ale nie jest to kwota, którą pracownik otrzymuje na konto.

Dla produktów i usług kwota brutto to wartość zawierająca podatek VAT – czyli to, co faktycznie widzi klient na paragonie lub fakturze. Jeśli np. cena netto telewizora wynosi 2000 zł, a stawka VAT to 23%, to jego cena brutto będzie wynosić 2460 zł.

Brutto oznacza więc wartość „pełną”, zanim odliczy się cokolwiek – w kontekście wynagrodzeń dla pracownika, a w kontekście sprzedaży – dla klienta końcowego.

Co oznacza kwota netto?

Kwota netto to suma, która zostaje po odjęciu wszystkich obowiązkowych potrąceń – w przypadku wynagrodzenia to kwota, którą pracownik faktycznie otrzymuje na rękę. Przy produktach lub usługach to wartość bez podatku VAT.

Dla pracownika to kwota przelewana co miesiąc na konto – np. jeśli umowa mówi o 5000 zł brutto, a po odjęciu podatków i składek pozostaje 3600 zł, to ta niższa wartość to właśnie wynagrodzenie netto.

W handlu netto to kwota „bazowa”, często podawana w relacjach B2B. Jeśli przedsiębiorca kupuje usługę za 1000 zł netto, to przy 23% VAT zapłaci w sumie 1230 zł brutto.

Przykłady porównawcze: netto a brutto

1. Wynagrodzenie pracownika:
   • Umowa: 6000 zł brutto
   • Składki i podatki: 1700 zł
   • Na rękę (netto): 4300 zł
2. Zakup towaru przez klienta indywidualnego:
   • Cena netto: 300 zł
   • VAT (23%): 69 zł
   • Cena brutto: 369 zł
3. Umowa zlecenie dla studenta (zwolnionego z ZUS):
   • Umowa: 2000 zł brutto
   • Brak składek ZUS
   • Podatek: 0 zł (przy kwocie wolnej)
   • Na rękę: 2000 zł netto

Dlaczego warto znać różnicę między brutto a netto?

Zrozumienie różnicy pomiędzy kwotą brutto a netto jest kluczowe zarówno dla pracowników, jak i przedsiębiorców oraz konsumentów. Pozwala to lepiej planować budżet, analizować koszty i przewidywać faktyczne wydatki lub wpływy.

Dla pracownika wiedza o tym, ile pieniędzy faktycznie trafi na jego konto, pomaga unikać rozczarowań. Dla przedsiębiorcy znajomość kwot netto i brutto ułatwia rozliczenia księgowe i kalkulacje ofert. Z kolei konsument, który porównuje ceny brutto, ma pełny obraz faktycznego kosztu zakupu.